Sinds de coronapandemie is het in veel bedrijven en overheidsorganisaties geen must meer om vijf dagen per week van 9 tot 17 uur op kantoor te zijn. Vier van de tien werkenden in ons land is niet gebonden aan een fysieke werkplek, zo blijkt uit onderzoek van Kantar Public in opdracht van de bedrijvencoalitie Anders Reizen. Zij kunnen dus ook ergens anders werken of op andere momenten.

Voor deze groep zou een ‘workation’ een optie kunnen zijn. Hierbij combineer je je werk met een vakantie. Je reist bijvoorbeeld naar een mooi resort in Turkije of een appartement aan de Spaanse kust. Daar klap je je laptop open en zet je je werk voort. Tussen de middag of ’s avonds geniet je van een duik in zee of een wandeling langs het strand.

Wat zijn de voordelen van een workation?

Voor wie het goed aanpakt, kan zo’n workation zorgen voor meer ontspanning. Je bent even uit de sleur, doet nieuwe indrukken op en leert andere mensen kennen. Dat kan ook je creativiteit bevorderen. Een fijne bijkomstigheid is dat je je talenkennis kunt bijspijkeren.

Omdat je niet hoeft vooruit te werken of taken hoeft over te dragen aan een collega, zorgt het ook voor minder stress dan wanneer je met vakantie gaat.

Een ander voordeel is dat je geen vakantiedagen hoeft op te nemen. Ben je ondernemer, en komen alle vakantiedagen voor eigen rekening, dan verdien je je vakantie dus (deels) terug. Ben je in loondienst, dan teer je niet in op je voorraad vakantiedagen. Je kunt dus op een later moment alsnog vrije dagen opnemen.

Ga je in de wintermaanden op workation naar een zonnig land, dan verdien je een deel van je verblijfkosten terug door een lagere energierekening.

Wat zijn de nadelen van werk en vakantie combineren?

Er kleven ook nadelen aan. Je neemt letterlijk meer afstand tot je werk, waardoor je misschien nieuwe ontwikkelingen mist en je minder betrokken voelt.

Reis je naar een land in een andere tijdzone, dan kan dat tot praktische problemen leiden. Stel dat je in Curaçao bent neergestreken, dan zul jij je wekker om 3 uur 's nachts moeten zetten om deel te nemen aan die Teams-vergadering op maandagochtend 9 uur.

Je kunt ook tegen technische hobbels aanlopen. Als je werkt met vertrouwelijke gegevens en je geen goed beveiligde verbinding hebt, loop je het risico dat anderen met die info aan de haal gaan.

Wat kost werken op een vakantiebestemming?

Hoeveel zo'n workation jou gaat kosten, hangt af van de tijdsduur, reistijd, bestemming en accommodatie. Uiteraard ben je veel goedkoper uit als je in oktober een week in een stacaravan op de Veluwe gaat zitten dan wanneer je in de zomer een maand neerstrijkt in een vijfsterrenhotel op Aruba.

Je kunt enorm op de kosten besparen als je buiten het hoogseizoen je koffers pakt. Kijk ook kritisch naar de locatie. Voor een appartement met uitzicht op zee of midden in het centrum van de stad moet je veel dieper in de buidel tasten dan voor een accommodatie die wat verder van toeristische hotspots af ligt.

Heeft een collega soortgelijke plannen, dan kun je voorstellen om samen te gaan en een appartement te delen. Je kunt dan de kosten splitten. Woon je alleen en wil je langere tijd weg, dan kun je woningruil overwegen.

Is mijn baas verplicht om mijn verzoek tot een workation te accepteren?

Er is een wet in de maak die werknemers meer vrijheid moet geven in de keuze van hun werkplek: de Wet werken waar je wilt, die nog door de Eerste Kamer moet worden goedgekeurd. Volgens deze wet mag een werknemer van een bedrijf met tien of meer werknemers een verzoek indienen om thuis te werken of op een andere locatie van het bedrijf. De werkgever moet dat verzoek in overweging nemen, maar mag het afwijzen, bij belangrijke bedrijfsbelangen.

Er zit wel een addertje onder het gras: het verzoek heeft alleen betrekking op het woonadres of een vestiging van het bedrijf. Wil je bijvoorbeeld een appartement aan het strand huren, dan valt dat buiten de wet. Ook moet de thuiswerkplek in de Europese Unie liggen. Een eigen woning buiten Europa valt daar dus buiten.

Uiteraard staat het je altijd vrij om je werkgever te vragen om hiermee akkoord te gaan, maar je baas mag dat zonder argumenten wegwuiven. De term 'Werken waar je wilt' moet je dus niet te letterlijk nemen.

Lees ook: Flitsbezorger Getir vraagt kantoorpersoneel fulltime op werk te komen, maar mag dat wel?

Gaat je baas akkoord, zorg er dan voor dat je duidelijke afspraken maakt over de invulling van je werk en de bereikbaarheid, om misverstanden te voorkomen.

Mag je als zzp'er de kosten aftrekken?

Werken tijdens je vakantie levert een mooie aftrekpost op, zou je zeggen. Toch is het maar de vraag of de Belastingdienst hierin mee gaat.

Om kosten te mogen aftrekken, moet je reis minimaal 50 procent zakelijk zijn. Verblijf je drie dagen in Berlijn om een congres bij te wonen, dan zal hierover geen discussie zijn. Maar zit je met je laptop op een Spaans strand, dan moet je van goede huize komen om die kosten te mogen aftrekken. Ook als je twee weken naar Frankrijk gaat en slechts één zakelijke afspraak hebt, sta je juridisch zwak.

Heeft jouw reis een vooral zakelijk karakter, dan zijn helaas niet alle kosten die je maakt aftrekbaar. Je mag alleen de kosten opvoeren die als zakelijk zijn aan te merken. Kosten die je ook zou maken als je thuis was gebleven, zoals maaltijden en boodschappen, worden aangemerkt als privé en zijn dus niet aftrekbaar. Maar een zakendiner met een klant is dat wél.

De kosten die wél mag opvoeren vallen - net als zakenreizen en -diners - meestal in de categorie 'representatie'. Dit betekent dat de Belastingdienst voor al deze kosten bij elkaar opgeteld een drempel hanteert van 5.100 euro over heel 2023. Elke euro hierboven mag je aftrekken.

Kom je niet aan deze drempel, dan mag je een deel van de kosten af te trekken:

  • 80 procent als je ondernemer bent voor de inkomstenbelasting of
  • 73,5 procent voor de vennootschapsbelasting

Dit betekent overigens niet dat je ook 80 (of 73,5 procent) van alle kosten van je workation mag aftrekken. Je mag alleen het zakelijke gedeelte in mindering brengen. Heeft jouw vliegreis naar Spanje voor 75 procent een zakelijk karakter, dan mag je de kosten van het vliegticket ook voor 75 procent opvoeren.

Verder geldt er een bovengrens: je mag voor de reis- en verblijfskosten maximaal 1.500 euro aftrekken.

Uiteraard is het van belang dat je alle bonnetjes goed bewaart. Ook moet je kunnen aantonen dat de reis grotendeels zakelijk was. Denk bijvoorbeeld aan een uitnodiging voor een congres of vergadering.

Vergoedt mijn reisverzekering de schade als ik ziek word of bagage kwijt raak?

Een workation is niet hetzelfde als een vakantie. Je kunt er daarom niet zonder meer van uit gaan dat je reisverzekeraar de schade vergoedt als je spullen worden gestolen of beschadigd raken, of als je door een ongeluk in het ziekenhuis terecht komt.

Heb je een doorlopende reisverzekering, check dan in de algemene voorwaarden of zakenreizen van dekking zijn uitgesloten.

Kijk ook kritisch naar de dekking. Mocht diefstal van je laptop of schade hieraan verzekerd zijn, dan krijg je nooit de volledige nieuwwaarde vergoed. Er geldt altijd een maximumbedrag en meestal ook een eigen risico. In veel gevallen krijg je slechts de dagwaarde vergoed. Deze ligt bij oudere laptops vaak ver onder de aankoopprijs.

Is de laptop eigendom van het bedrijf waarvoor je werkt, informeer dan welke afspraken er gelden. Heb je bijvoorbeeld een contract ondertekend waarin staat dat jij een bijdrage moet betalen als je je laptop kwijt raakt?

In sommige gevallen kun je ook volstaan met een inboedelverzekering met buitenshuisdekking. Maar veel verzekeraars beperken het dekkingsgebied tot Nederland, of vergoeden in het buitenland een lager bedrag. Dus ook hiervoor geldt: controleer de kleine lettertjes.

Uiteraard moet je zorgvuldig met je spullen omgaan. Laat je bagage niet onbeheerd achter; anders kun je ook als je laptop is verzekerd naar je geld fluiten.

Ga je op workation naar het buitenland, controleer dan ook welke medische kosten worden vergoed. De basispolis vergoedt in het buitenland de kosten voor spoedeisende medische zorg tot het Nederlandse tarief. Maar er zijn ook landen waar de zorgkosten veel hoger zijn. Zwitserland, de VS, Griekenland, Spanje en Oostenrijk zijn beruchte voorbeelden. Beland je daar in het ziekenhuis en is de rekening hoger dan in Nederland gebruikelijk is, dan moet je het verschil zelf bijleggen.

Met een aanvullende zorgverzekering met buitenlanddekking kun je je hier voor bijverzekeren. Je kunt ook een reisverzekering met dekking voor geneeskundige kosten nemen. Deze is vaak uitgebreider.

Er zijn ook enkele verzekeraars die een speciale workation-verzekering voor zzp'ers aanbieden.

Zijn er nog praktische zaken waarop ik moet letten?

Het succes van een workation valt of staat bij de locatie die je boekt. Een reis naar een exotisch land kan fantastisch ogen, maar als daar geen goede wifi-verbinding is, of de elektriciteit geregeld uitvalt, loopt je avontuur uit op een debacle.

Zorg ook voor een goed beveiligde verbinding en eventueel tweestapsverificatie, om te voorkomen dat vertrouwelijke informatie in verkeerde handen komt.

Kies bij voorkeur een locatie in dezelfde tijdzone, om te voorkomen dat je op nachtelijke uren moet werken. En boek je heen- en terugreis strategisch, zodat je niet onnodig vakantiedagen verliest. Vertrek bijvoorbeeld op vrijdagavond of zaterdagochtend en reis op zaterdag of zondag terug.

Verder is enige discipline vereist. Enerzijds moet je voorkomen dat je niet in de verleiding komt om meer vakantie te vieren dan te werken. Anderzijds moet je ervoor waken dat werk en privé in elkaar overlopen. Plan daarom je shifts goed in en houd je er strikt aan.

Lees meer over thuiswerken: